Wat zijn de 5 brandklassen en hoe bestrijd je ze?

Heb je binnenkort een bhv (herhalings)cursus? Of wil je weten of je op kantoor de juiste brandblusmiddelen hebt? Elke soort brand hoort bij een brandklasse. Voor elke brandklasse heb je een andere manier nodig om de brand te blussen. In dit artikel leggen we uit welke brandklassen er zijn en hoe je deze het beste kunt blussen.

De vijf brandklassen

Brandklassen zijn belangrijk bij het voorkomen en bestrijden van brand. Ze helpen om snel te zien met welk soort brand je te maken hebt. Dit is belangrijk, omdat elke brandklasse op een andere manier geblust moet worden. In onze bhv-cursussen leren we je hier veel over. Zo kun je in een noodsituatie goed handelen en het risico verkleinen.

Er zijn in Nederland vijf brandklassen:

1. Klasse A staat voor vaste stoffen. Dit zijn branden waarbij de brandbare stof een vaste vorm heeft. Voorbeelden zijn hout, papier en textiel.
2. Klasse B staat voor vloeistofbranden. Dit zijn branden waarbij de brandbare stof een vloeibare vorm heeft (zoals benzine of olie) óf deze vorm tijdens de brand aanneemt (zoals kaarsvet of wasproducten).
3. Klasse C staat voor gasbranden. Dit zijn branden waarbij de brandbare stof een gasvorm heeft. Voorbeelden zijn aardgas, butaan of LPG.
4. Klasse D zijn metaalbranden. Dit zijn branden waarbij brandbare metalen in brand staan. Voorbeelden zijn magnesium, aluminium en natrium.
5. Klasse F zijn branden met brandbare vetten, olie of bitumen, zoals frituurvet of bakolie. Deze branden komen vaak voor in keukens.

Er is geen brandklasse E, omdat deze vroeger werd gebruikt voor branden met elektriciteit. Tegenwoordig is dat niet meer zo. Dit komt omdat elektriciteit zelf niet brandt, maar de spullen eromheen wel, zoals plastic of isolatiemateriaal. Bij een brand door elektriciteit is het belangrijk om eerst de stroom uit te zetten. Daarna kun je de brand blussen met het juiste blusmiddel, afhankelijk van wat er precies brandt. Dit kan bijvoorbeeld een brand uit klasse A, B of C zijn. Daarom is er geen aparte brandklasse E meer.

Brandklasse A: Vaste stoffen

Brandklasse A betreft branden van vaste stoffen. Denk hierbij aan hout, papier, textiel, meubels en karton. Deze branden kunnen zich snel verspreiden, vooral in droge omgevingen, en veroorzaken vaak veel rookontwikkeling. Daarnaast bestaat er een verhoogd risico op rookinhalatie, wat gezondheidsproblemen kan veroorzaken. In afgesloten ruimtes kan de zuurstof snel opraken, wat het blussen bemoeilijkt en gevaarlijk maakt.

Geschikte blusmiddelen voor brandklasse A zijn:

• Waterblusser (bijv. brandslanghaspel)
• Poederblusser (ABC)
• Sproeischuimblusser
• Schuimblusser (ABF)
• Blusdeken (voor kleine branden)

Brandklasse B: Vloeistoffen en vloeibaar wordende stoffen

Brandklasse B omvat branden van brandbare vloeistoffen zoals benzine, alcohol, olie, verf en sommige soorten kunststof die bij verhitting vloeibaar worden. Brandklasse B-branden komen vaak voor in tankstations, garages, verffabrieken, en in huishoudens waar oplosmiddelen of schoonmaakmiddelen worden opgeslagen. Let op: Blus deze branden nooit met water! Dit kan het vuur verder verspreiden.

Geschikte blusmiddelen voor brandklasse B zijn:

• Poederblusser (ABC)
• Sproeischuimblusser
• Schuimblusser (ABF)
• CO2-blusser

Brandklasse C: Gassen

Brandklasse C omvat branden van brandbare gassen zoals aardgas, propaan, butaan en LPG. Een belangrijke eerste stap hierbij is om – indien mogelijk – de gastoevoer af te sluiten om explosiegevaar te voorkomen.

Geschikte blusmiddelen voor brandklasse C zijn:

• Poederblusser (ABC)

Brandklasse D: Brandbare metalen

Brandklasse D betreft branden van metalen zoals magnesium, aluminium, natrium, kalium en lithium (bijvoorbeeld in batterijen). Deze metalen branden bij extreem hoge temperaturen waardoor ze moeilijk te doven zijn. Ook kunnen ze heftig reageren met water en CO2, wat kan leiden tot explosieve reacties of het vrijkomen van gevaarlijke gassen. Dit maakt het gebruik van standaard blusmiddelen ineffectief en gevaarlijk. Blus branden van brandklasse D nooit met water.

Geschikte blusmiddelen voor brandklasse D zijn:

• Speciale metaalbrandblusser (D-poederblusser)

Brandklasse F: Oliën en vetten

Brandklasse F omvat branden veroorzaakt door hete oliën en vetten, die vaak in keukens voorkomen (frituurvet, bakolie). We leren onze cursisten vaak een handig ezelsbruggetje, waarbij de F staat voor ‘Food’. Vetbranden kunnen snel escaleren en herontsteken, wat vaak leidt tot ernstige brandwonden. Blus branden van brandklasse F nooit met water. Dit veroorzaakt een steekvlam.

Geschikte blusmiddelen voor brandklasse F zijn:

• Schuimblusser (ABF)
• Vetbrandblussers

Wees goed voorbereid!

Brandveiligheid is niet alleen een kwestie van kennis, maar ook van voorbereiding. Het herkennen van de juiste brandklasse is belangrijk voor effectieve brandbestrijding. Elk type brand vraagt om een specifiek blusmiddel en aanpak. Tijdens onze bhv cursussen leer je hoe je in noodsituaties veilig en effectief kunt handelen. Daarnaast kunnen wij je ondersteunen met bijvoorbeeld het controleren en keuren van brandblusmiddelen.